“Sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho sự phát triển của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ”. Các nhà khoa học đã chứng minh rằng sữa mẹ chính là nguồn dinh dưỡng quý giá, hoàn hảo, dễ hấp thu và phù hợp nhất đối với trẻ nhỏ. Hãy nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và tiếp tục cho trẻ bú mẹ đến 2 tuổi hoặc lâu hơn theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế thế giới để mang lại cho trẻ em đất nước chúng ta sự khởi đầu tốt nhất.
Sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho trẻ, bởi vì:
- Sữa mẹ là thức ăn hoàn chỉnh nhất, thích hợp nhất đối với trẻ. Trong sữa mẹ có đủ các chất dinh dưỡng cần thiết với tỷ lệ cân đối, phù hợp cho sự hấp thu và phát triển cơ thể trẻ.
- Sữa mẹ chứa nhiều kháng thể, giúp tăng cường sức đề kháng cho trẻ, chống các bệnh đường ruột và bệnh nhiễm khuẩn. Đây là yếu tố bảo vệ cơ thể trẻ mà không một thức ăn nào có được. Trẻ bú sữa mẹ ít bị dị ứng, chàm hơn bú sữa ngoài.
- Sữa mẹ còn giúp phát triển nhận thức và trí não của trẻ bởi vì trong sữa mẹ có chứa nhiều DHA, ARA, là thành phần chính xây dựng não bộ.
- Nuôi con bằng sữa mẹ giúp gắn bó tình mẫu tử, người mẹ có nhiều thời gian gần gũi tự nhiên, đó là yếu tố tâm lý quan trọng giúp cho việc phát triển hài hòa của một đứa trẻ.
- Nuôi con bằng sữa mẹ có ích cho quá trình hồi phục sau sinh của mẹ, làm ngưng việc rụng trứng là phương pháp ngừa thai tự nhiên và giảm nguy cơ ung thư vú, ung thư buồng trứng cho mẹ.
- Cho con bú sữa mẹ sẽ thuận lợi và kinh tế vì không phụ thuộc giờ giấc, không cần phải chế biến, không cần dụng cụ pha chế mà lại rất tiện lợi. Trẻ bú sữa mẹ sẽ thuận lợi, kinh tế hơn nhiều, đảm bảo an toàn, vệ sinh.
Từ những lợi ích cho trẻ, cho mẹ, cho gia đình, nuôi con bằng sữa mẹ còn giúp giảm nguy cơ bệnh tật, giảm các chi phí y tế, góp phần giảm gánh nặng về sức khỏe cho xã hội.
Để đảm bảo nuôi con bằng sữa mẹ đúng cách:
Đầu tiên, hãy cho trẻ bú mẹ càng sớm càng tốt, đặc biệt trong vòng 1 giờ đầu sau sinh. Bú sớm để trẻ nhận được lượng sữa non từ mẹ, vừa giúp mẹ xuống sữa sớm, giúp co hồi tử cung mẹ và giúp mẹ giảm mất máu. Sữa non là loại sữa mẹ đặc biệt, được tiết ra trong 3 ngày đầu sau sinh, sữa non sánh đặc, có màu vàng nhạt hoặc trong. Trẻ được bú sữa non trong những bữa bú đầu tiên rất quan trọng cho sức khỏe của trẻ, giúp trẻ phòng ngừa nhiều bệnh và đào thải phân su để trẻ bớt bị vàng da sau sinh.
Hãy duy trì cho trẻ bú mẹ đúng cách, bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, và tiếp tục cho trẻ bú đến khi trẻ được 24 tháng hoặc lâu hơn, không nên cai sữa trẻ trước 12 tháng tuổi. Bú mẹ hoàn toàn là chỉ cho trẻ bú sữa mẹ, không bổ sung bất kỳ thức ăn hay đồ uống nào khác trừ thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Trẻ cần được bú theo nhu cầu, thường xuyên như trẻ muốn, cả ngày lẫn đêm. Trẻ càng bú nhiều, mẹ càng tiết nhiều sữa. Nên cho trẻ bú hết một bên vú rồi mới chuyển sang bên kia để đảm bảo trẻ được bú cả sữa đầu và sữa cuối giàu dinh dưỡng. Số lần bú là khoảng 8 đến 12 lần trong 24 giờ. Mỗi lần trẻ bú nên kéo dài đến khi trẻ tự nhả vú ra.
Nếu một lần bú kéo dài hơn nửa tiếng hoặc các lần bú chỉ cách nhau 1 đến 1 tiếng rưỡi là dấu hiệu trẻ không được ngậm bắt vú đúng và bú không có hiệu quả. Ngoài ra, nếu trẻ đi tiểu ít nhất 6 lần trong vòng 24 giờ, cũng là dấu hiệu của bú mẹ đủ.
Khi cho trẻ bú, người mẹ ở tư thế thoải mái, thân trẻ sát vào người mẹ để trẻ có thể ngậm bắt vú đúng là điều kiện cực kỳ quan trọng giúp bé bú mẹ hiệu quả, trẻ bắt bú đúng là khi miệng trẻ mở rộng, ngậm hết quầng vú mẹ, cằm chạm vào vú mẹ, quầng vú phía trên nhìn thấy nhiều hơn phía dưới.
Để bảo vệ nguồn sữa mẹ:
Trước tiên, để có sữa cho con bú thì ngay trong thời kỳ mang thai, người mẹ cần được ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, có chế độ nghỉ ngơi, làm việc, lao động hợp lý, tinh thần thoải mái, giúp người mẹ tăng cân tốt (từ 10-12 kg), đó là nguồn dự trữ mỡ cần thiết để sản xuất sữa đầy đủ sau khi sinh.
Khi cho con bú sữa mẹ, người mẹ cần phải ăn uống đầy đủ, khẩu phần cần cao hơn bình thường, chú ý ăn thêm các loại thực phẩm giàu dinh dưỡng như tôm, cua, cá, trứng, sữa, thịt, các loại đậu, rau xanh và quả chín. Không nên kiêng khem quá mức. Nên uống nhiều nước, nước cháo, nước trái cây, sữa,... (mỗi ngày khoảng 1 lít rưỡi đến 2 lít). Nên hạn chế ăn các thức ăn có nhiều gia vị (như ớt, tiêu, hành, tỏi), không uống rượu, cà phê và hút thuốc lá. Và chỉ dùng thuốc khi có sự hướng dẫn của cán bộ y tế.
Vì sữa mẹ được tiết theo cơ chế phản xạ, cho nên tinh thần của người mẹ cần phải thoải mái, tự tin tránh những căng thẳng, buồn phiền, lo âu, mất ngủ. Người chồng và các thành viên trong gia đình cần nhận thức đúng lợi ích của việc nuôi con bằng sữa mẹ cũng như những rủi ro của việc nuôi dưỡng thiếu tự nhiên. Từ đó, tạo điều kiện hỗ trợ người mẹ trong việc nuôi con bằng sữa mẹ.
Sữa mẹ có mối quan hệ chặt chẽ và có tính chất quyết định đối với tình trạng dinh dưỡng và phát triển của trẻ nhỏ. Do đó, hãy cho trẻ được bú sữa non, bú sớm ngay trong vòng một giờ đầu sau sinh, bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và tiếp tục bú mẹ đến 24 tháng.