Tác phẩm Ngư Tiều y thuật vấn đáp (Ông Ngư, ông Tiều hỏi đáp về thuật chữa bệnh) là tác phẩm được Cụ Nguyễn Đình Chiểu viết trước khi ông qua đời với mong muốn phổ biến y học đến mọi người, chấn hưng nền y học dân tộc lúc bấy giờ, cũng như thể hiện quan điểm luôn đề cao tinh thần y đức của người làm nghề y. Tác phẩm có hơn 3.600 câu, trong đó phần lớn là thơ lục bát, có xen 21 bài thơ ca, phú… viết bằng chữ Hán – Nôm.
Có ý kiến cho rằng Ngư tiều y thuật vấn đáp là tinh hoa chắt lọc của hàng ngàn danh y tiền nhiệm của nhiều thế kỷ trước, “ tám nghìn bộ sách thuốc bao gồm trên mười vạn cuốn, nhiều ít đều có vết tích” trong tác phẩm này, để thấy rằng cụ Đồ Chiểu đã không ngừng học tập, nghiên cứu tìm hiểu sâu xa về các phương thuốc trị bệnh cứu người.
Nhân viên BV YHCT điều trị cho bệnh nhân ngoại trú
Quá nửa tác phẩm là nội dung về y học, nhiều phương thuốc, những bài học về thuốc, tính thuốc... đến nay vẫn mang đến những giá trị ứng dụng thực tiễn được các thế hệ thầy thuốc Bến Tre ứng dụng... Thầy thuốc nhân dân BS Lê Thị Dung, Nguyên Giám đốc Bệnh viện YHCT tỉnh cho biết: Là 1 thế hệ thầy thuốc tiếp nối trên quê hương cụ Đồ thì tài liệu về Ngư tiều y thuật vấn đáp là những điều tâm đắc, nhất là về y thuật và y đức. Y thuật, chúng tôi vừa tâm đắc vừa đưa vào ứng dụng, nhất là tính năng của thuốc. Thuốc thì phải có tứ khí, ngủ vị, có tính thăng, tính trầm, tính phát tán... khi sử dụng phải tùy cơ ứng biến. Vấn đề sử dụng thuốc, phối ngẫu các vị thuốc với nhau trong 1 bài thuốc cũng phải lưu tâm. Bởi theo Cụ có những vị phối ngẫu tạo hiệu quả tốt, đưa ra tác dụng tốt, nhưng có những vị thuốc phối ngẫu với nhau không tốt, xung khắc như: vị Đại Hoàng dùng chung với Đại Bạch Truật Hoài Sơn là không được... Cụ cũng rất lưu ý những vị thuốc kiêng kỵ, như kỵ thai đi, thì các vị Hắc Sửu, Ban tiêu, hoạt huyết, hành khí, những loại phá trệ như: Hồng Hoa, quế khâu... thì không được dùng. Cụ cũng lưu ý các thế hệ thầy thuốc sau này đều có ứng dụng trong chữa bệnh hằng ngày, tránh dùng chung các loại thuốc hại nhau, chống nhau là phải nhớ.
Qua tác phẩm, có thể thấy cụ Đồ Chiểu đã dốc lòng giới thiệu nghề thuốc của mình. Những phương thuốc, cách chẩn bệnh bắt mạch của Cụ qua tác phẩm không khô khan, cứng nhắc, mà trở nên linh hoạt, uyển chuyển, biến hóa, dễ đọc dễ nhớ, thông qua hình thức vần điệu, thơ ca, phú... Từ ngữ không hề mang tính hàn lâm, bác học mà gần gũi, phổ quát đến mọi tầng lớp xã hội. Ngư tiều là tác phẩm rất hay gần gũi với người dân, các thế hệ thầy thuốc rất dễ ứng dụng, có hiệu quả, nhưng rất khoa học chứ không lạc hậu với thời gian. Bởi cụ viết trên cơ sở y học đông phương, triết học đông phương, những học thuyết âm dương, ngủ hành, tạng tượng, bát cương, bát pháp...là đầy đủ hết trong đó. Không phải trình bày theo bài bản hàn lâm mà trình bày dễ hiểu, dễ học ai cũng hiểu.
Từ những bài học Cụ để lại qua tác phẩm Ngư tiều y thuật vấn đáp, thế hệ thầy thuốc hôm nay đã không ngừng học tập, nghiên cứu, để đưa vào ứng dụng thực tiễn, có những dự án, đề tại nghiên cứu, hướng dẫn người dân biết trồng, sử dụng những cây thuốc hay quanh nhà trị các bệnh thông thường như cảm mạo, mất ngủ, đau nhức... an toàn, hiệu quả, ít tốn kém chi phí. Những dự án này đã góp phần phổ quát nền YHCT của dân tộc không chỉ cho người làm nghề y mà đến với từng người người dân, mang đến lợi ích trong việc chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân tỉnh nhà.
Thế hệ thầy thuốc trẻ hôm nay không ngừng học tập, rèn giũa để xứng đáng là thế hệ thầy thuốc kế nhiệm Ông
Tác phẩm Ngư tiều y thuật vấn đáp không chỉ mang tính uyên thâm về giá trị y học, tác phẩm còn thể hiện tấm lòng y đức của Cụ, hàm chứa lời răn đe của Cụ dành cho bọn lang băm hại người, những kẻ học chưa đến nơi đến chốn đã ra làm nghề, gây hại cho người dân, những kẻ vì tiền, tham danh mà bắt chẹt người đang ốm đau bệnh tật... để nhắc nhở người thầy thuốc luôn làm tốt trách nhiệm với nghề, cứu chữa người bệnh mà không toan tính:
“Chỗ giàu trân trọng, chỗ nghèo đảo điên.”
“Vốn không theo thói tham nhăng
Nhân khi bệnh ngặt đòi ăn của nhiều”.
“Thực, hư, thầy thuốc giết người,
Độc hơn ôn dịch bắt tươi oan hồn."
Đến nay, những bài học về y đạo mà cụ đồ Chiểu để lại qua tác phẩm Ngư tiều y thuật vấn đáp vẫn luôn là kim chỉ nam, là ngọn đuốc soi đường, giúp thế hệ thầy thuốc trẻ hôm nay không ngừng học tập, rèn giũa để xứng đáng là thế hệ thầy thuốc kế nhiệm ông, xứng đáng với lòng tin của Đảng, của nhà nước và của nhân dân giao phó.
Cập nhật về dịch COVID-19 tại Bến Tre ngày 12/7/2021
Trung tâm kiểm soát bệnh tật BẾN TRE thông báo khẩn tìm người đến địa điểm có ca dương tính SARS-COV-2 tại Hà Nội
02.8. BẢN ĐỒ COVID-19 TỈNH BẾN TRE
Cập nhật tình hình COVID-19 tại Bến Tre 6g sáng ngày 19/7/2021
Cập nhật tình hình Covid-19 tại Bến Tre từ 18 giờ ngày 02/8 đến 6 giờ ngày 03/8/2021
CẬP NHẬT TÌNH HÌNH COVID-19 TẠI BẾN TRE TỪ 18 GIỜ NGÀY 15/11/2021 ĐẾN 06 GIỜ NGÀY 16/11/2021
