Hiểu và uống thuốc đúng thời điểm sẽ phát huy được tối đa hiệu quả điều trị bệnh và giảm thiểu tác dụng phụ của thuốc...
Nhiều người không tuân thủ dùng thuốc dẫn tới kết quả điều trị kém.
1. Thời điểm uống thuốc sẽ phụ thuộc vào từng loại thuốc và tính chất bệnh tật
Thời điểm uống thuốc rất quan trọng có thể quyết định tới hiệu quả điều trị và còn làm giảm tác dụng không mong muốn của thuốc. Tùy từng loại thuốc có thể uống trước ăn, sau ăn, hoặc uống vào bất cứ thời điểm nào trong ngày.
Ví dụ: Những loại thuốc bị ảnh hưởng bởi thức ăn có thể phải dùng khi bụng rỗng (đói). Những loại thuốc này cần uống trước ăn 30 -60 phút hoặc sau bữa ăn 2 giờ. Những loại thuốc không bị ảnh hưởng bởi thực phẩm ăn vào mà thức ăn còn làm tăng tác dụng của thuốc thì nên uống cùng thức ăn (có thể trong và ngay sau bữa ăn).
Một số nghiên cứu cho thấy uống thuốc huyết áp trước khi đi ngủ, thay vì vào buổi sáng, có thể ngăn ngừa nhiều cơn đau tim và đột quỵ hơn. Nguyên nhân có thể do thực tế hầu hết các cơn đau tim, đột quỵ hay xảy ra vào sáng sớm. Những bệnh nhân lớn tuổi có thể được khuyên uống thuốc huyết áp vào buổi sáng, để tránh bị ngã vào ban đêm do huyết áp giảm đột ngột.
Đối với thuốc statin điều trị cholesterol cao thường được coi là có hiệu quả nhất khi dùng trước khi đi ngủ.
Đối với người bệnh viêm khớp, sự suy thoái dần dần của sụn bao bọc các đầu xương bên trong khớp gây ra đau, nhức và sưng tấy quanh khớp. Người bệnh có thể bị đau vào những thời điểm khác nhau trong ngày. Khi phải sử dụng thuốc giảm đau như naproxen và ibuprofen, là những loại thuốc điều trị viêm xương khớp được sử dụng rộng rãi nhất, tốt nhất nên uống thuốc từ 4 đến 6 tiếng trước khi cơn đau diễn ra nặng nhất, để thuốc phát huy tác dụng vào thời điểm thích hợp.
Đối với cơn đau thường hay diễn ra vào buổi chiều, người bệnh nên uống thuốc vào khoảng giữa buổi sáng đến buổi trưa. Đối với cơn đau vào buổi tối, uống thuốc vào giữa buổi chiều. Cơn đau hay xảy ra vào ban đêm, người bệnh nên uống thuốc trong bữa ăn tối. Định lượng thời gian này sẽ giúp nồng độ thuốc trong máu cao nhất trùng với cơn đau cao điểm, sẽ giúp giảm đau nhiều nhất.
Vì lý do này, người bệnh phải trao đổi với bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi thực hiện bất kỳ thay đổi nào đối với thói quen dùng thuốc.
2. Tại sao nên uống thuốc vào cùng một thời điểm mỗi ngày?
Uống thuốc có thể giúp phòng ngừa hay điều trị (quản lý bệnh). Bất kể lý do dùng thuốc là gì, việc có một lịch trình dùng thuốc chắc chắn là rất quan trọng, đặc biệt là đối với người cao tuổi (đối tượng thường mắc các bệnh mạn tính phải dùng thuốc lâu dài).
Khi chúng ta già đi, một số loại thuốc nhất định có thể đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống và góp phần vào sức khỏe tổng thể. Đó là lý do tại sao việc có một lịch trình dùng thuốc rõ ràng và uống thuốc đều đặn vào cùng một thời điểm mỗi ngày là rất quan trọng đối với người bệnh.
- Sự nhất quán: Lý do đầu tiên và quan trọng nhất để uống thuốc vào cùng một thời điểm mỗi ngày là tính nhất quán. Thuốc được thiết kế để đi qua hệ thống tiêu hóa trong một khoảng thời gian cụ thể. Khi uống thuốc không đều đặn hoặc vào những thời điểm khác nhau trong ngày, sẽ có nguy cơ kết thúc với quá nhiều hoặc quá ít thuốc trong cơ thể. Điều này đôi khi có thể làm trầm trọng thêm các tác dụng phụ khó chịu.
- Dễ nhớ uống thuốc: Bằng cách tạo lịch trình với thời gian cố định để uống thuốc sẽ giúp người bệnh dẽ nhớ uống thuốc hơn. Việc xây dựng thói quen này sẽ giúp bạn làm quen với quy trình và giúp bạn dễ dàng tuân thủ việc điều trị.
- Quản lý tác dụng phụ: Bên cạnh tác dụng chữa bệnh thuốc có thể gây tác dụng phụ không mong muốn. Nhận thức được những tác dụng phụ này và lập lịch dùng thuốc nhất quán có thể giúp bạn hạn chế tác động của chúng. Điều này rất quan trọng đối với người cao tuổi, khi phải dùng nhiều loại thuốc cùng lúc.
Tùy thuộc vào loại thuốc, nó có thể phù hợp với những thời điểm khác nhau trong ngày. Một số loại thuốc được thiết kế cho buổi sáng và sẽ giúp bạn tràn đầy năng lượng. Một số loại khác có thể khiến bạn buồn ngủ và sẽ tốt hơn khi sử dụng vào ban đêm.
Hiểu được cách những tác dụng phụ này có thể ảnh hưởng đến bạn sẽ giúp bạn tận dụng thuốc theo hướng tích cực hơn. Uống thuốc vào cùng một thời điểm mỗi ngày có thể giúp bạn đảm bảo những tác dụng phụ đó có tác động tối thiểu.
3. Làm thế nào để nhớ uống thuốc?
Mỗi loại thuốc đều có hướng dẫn sử dụng đi kèm, có ghi đầy đủ các thông tin cần thiết về tác dụng, tác dụng phụ, liều lượng, cách dùng, thậm chí là thời điểm dùng thuốc...Do đó, trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, người dùng cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng này để dùng thuốc đúng cách.
Để nhớ uống thuốc hàng ngày có thể sử dụng nhiều công cụ khác nhau để ghi nhớ việc uống thuốc của mình, bao gồm các ứng dụng trên điện thoại hay sổ ghi chép, đồng hồ báo thức... Điều quan trọng là sử dụng một công cụ và sử dụng thường xuyên để thực sự nhận được thông báo nhắc nhở việc uống thuốc.
Cuối cùng, điều quan trọng là người bệnh phải nắm rõ các hướng dẫn sử dụng thuốc do bác sĩ hoặc dược sĩ đưa ra và tuân theo các hướng dẫn đó.
