Sau 15 năm triển khai Chỉ thị số 38-CT/TW về BHYT, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, nhận thức của các cấp ủy đảng, chính quyền, các sở, ban, ngành và của cả hệ thống chính trị về chính sách, pháp luật BHYT được nâng lên rõ rệt; công tác tuyên truyền vận động, mở rộng đối tượng tham gia BHYT và phát triển độ bao phủ BHYT toàn dân được chú trọng; quỹ khám chữa bệnh BHYT đã cân đối thu chi, chất lượng khám chữa bệnh ngày càng tốt hơn.
Năm 2008, tỷ lệ người dân tham gia BHYT đạt 47% thì đến cuối năm 2023 tỷ lệ bao phủ tăng gần gấp đôi, đạt 93,3% dân số, với hơn 93,3 triệu người dân tham gia. Hệ thống KCB (Khám chữa bệnh) BHYT từ trung ương đến địa phương được tổ chức tốt, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tiếp cận dịch vụ KCB. Ứng dụng công nghệ thông tin được đẩy mạnh với việc triển khai các ứng dụng như VssID và VNeID, giúp người dân dễ dàng sử dụng dịch vụ BHYT bằng thẻ căn cước công dân gắn chip, giảm thủ tục hành chính và chi phí in ấn thẻ BHYT.
Mặc dù đạt được nhiều thành tựu, song chính sách BHYT tại Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức: Việc lạm dụng và trục lợi quỹ BHYT vẫn diễn ra, gây áp lực lên ngân sách và làm giảm hiệu quả sử dụng quỹ. Chất lượng dịch vụ y tế giữa các vùng miền, giữa cơ sở y tế công lập và tư nhân vẫn còn chênh lệch lớn. Ở nhiều địa phương, cơ sở hạ tầng y tế còn hạn chế, làm ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận và chất lượng chăm sóc sức khỏe của người dân.
Chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin chưa đồng bộ. Một số người dân, đặc biệt ở khu vực nông thôn và vùng sâu vùng xa, vẫn chưa nhận thức đầy đủ về lợi ích của BHYT, dẫn đến tỷ lệ tham gia BHYT tự nguyện chưa cao. Điều này gây khó khăn trong việc đạt mục tiêu bao phủ BHYT toàn dân. Chi phí y tế ngày càng tăng, trong khi nguồn thu từ quỹ BHYT thấp, dẫn đến nguy cơ mất cân đối thu - chi. Áp lực tài chính này đòi hỏi cần có các biện pháp quản lý và sử dụng quỹ hiệu quả hơn…
GS. TS Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế
Để khắc phục những thách thức này, GS. TS Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế yêu cầu các Bộ Ngành trung ương các cấp, các ngành địa phương cần tiếp tục kiện toàn bộ máy quản lý, cải cách hoàn thiện các chính sách về BHYT, có sự phối hợp để có những văn bản chỉ đạo chung trong triển khai thực hiện; Các cơ sở y tế cần cải thiện chất lượng KCB, quản lý và sử dụng hiệu quả quỹ BHYT, ngăn chặn tình trạng lạm dụng và trục lợi; Đẩy mạnh tuyên truyền để nâng cao nhận thức về BHYT qua các phương tiện truyền thông để nâng cao nhận thức của người dân, cán bộ, viên chức về quyền lợi và trách nhiệm khi tham gia BHYT, tăng số người tham gia bảo hiểm, hướng đến mục tiêu BHYT toàn dân trong thời gian tới.
