Bệnh xảy ra vì khói thuốc lá kích thích đường thở, làm đường thở bị viêm nhiễm và tăng phản ứng. Khi bị viêm, đường thở tiết nhiều đàm, các lông chuyển dùng để chuyển chất bẩn ra khỏi phổi bị tê liệt, bị phá hủy, vì vậy người hút thuốc lá dễ bị cảm cúm, viêm họng, viêm phế quản và viêm phổi hơn người không hút.
Càng về sau, người bệnh ngày càng khó thở. Lúc đầu chỉ khó thở khi làm việc nặng, sau tiến đến khó thở mỗi khi tắm rửa, thay quần áo, ăn uống hay ngay cả lúc không làm gì cả. Bệnh nhân trở nên tàn phế, không lao động được, không tự phục vụ được. Cuộc sống không còn chất lượng và thường tử vong do suy hô hấp.
Các bệnh có liên quan đến ung thư:
Khói thuốc lá trực tiếp gây ung thư hầu họng, ung thư phổi và ung thư thực quản. Khói thuốc lá còn hỗ trợ cho việc phát triển ung thư ở các nơi ngoài đường hô hấp như: bàng quang, thận, đường tiểu, tụy tạng, dạ dày và cổ tử cung.
Người hút thuốc trước 15 tuổi sẽ có nguy cơ bị ung thư gấp 4 lần người hút thuốc sau 25 tuổi. Người đã bị BPTNM mà vẫn hút thuốc lá thì nguy cơ bị ung thư phổi tăng từ 3 – 7 lần so với người bình thường.
Các bệnh rất nguy hiểm như đau tim, tai biến mạch máu não:
Hút thuốc lá dài lâu sẽ làm cho các mạch máu bị tổn thương vĩnh viễn, làm xơ vữa động mạch gây tai biến mạch máu não làm cho bệnh nhân tử vong hay phải nằm liệt giường, hoặc bị liệt nửa người. Nguy cơ bị TBMM não ở người hút thuốc cao gấp 4 lần so với người không hút thuốc.
Xơ vữa động mạch, co thắt mạch máu do khói thuốc lá còn dẫn đến bệnh viêm tắc mạch máu ngoại biên làm bệnh nhân rất đau đớn và bị hoại tử các chi.
Như vậy, 4 loại bệnh gây tử vong hàng đầu trên thế giới là: cơn đau tim, tai biến mạch máu não, ung thư phổi, và bệnh phổi tắt nghẽn mạn tính đều có vai trò to lớn của thuốc lá.
Ngoài 4 bệnh gây tử vong hàng đầu, thuốc lá còn ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của người hút:
Đối với nam giới thuốc lá làm giảm số lượng tinh trùng, giảm hoạt động tinh trùng, liệt dương và dễ vô sinh.
Ở nữ giới, thuốc lá làm giảm kích thích tố nữ, gây tắc kinh sớm, gây vô sinh và loãng xương dẫn đến gãy xương đùi, xẹp cột sống.
Đối với thai nghén, phụ nữ hút thuốc dễ bị thai ngoài tử cung, sẩy thai do bong nhau, nhau tiền đạo và thai chết lưu. Hoặc nếu sinh được, thì dễ bị sinh non, thai nhẹ cân, thai nhi dị dạng, đặc biệt là bệnh tim bẩm sinh.
Người mẹ hút thuốc lá còn gây những ảnh hưởng lâu dài trên trẻ sau này: trẻ có nguy cơ chậm phát triển, kém thông minh, dễ trầm cảm, rối loạn hành vi, dễ nghiện và dễ gây ung thư hơn trẻ khác.
Ngoài ra thuốc lá còn gây ra những tác hại khác như:
Người hút hơn 20 điếu thuốc một ngày sẽ dễ bị cườm mắt gấp 2 lần người không hút.
Những nếp nhăn trên da sẽ nhiều hơn, sâu hơn, nên người hút thuốc trông già hơn tuổi.