Trong những năm gần đây, cùng với tốc độ phát triển kinh tế xã hội, áp lực công việc gia tăng thì thì tỷ lệ người dân bị đột quỵ cũng gia tăng và ngày càng trẻ hoá. Trong số người sống sót sau đột quỵ, tỷ lệ bị khuyết tật ở mức cao. Do vậy, việc phát hiện kịp thời các dấu hiệu đột quỵ và hành động nhanh để kịp đến viện trong giờ vàng là điều rất quan trọng.
Nếu bệnh nhân đã rơi vào trạng thái ngất xỉu, hôn mê thì phải kiểm tra mạch đập và nhịp thở.
Tỷ lệ bị đột quỵ có cao không?
Việt Nam là một trong những nước có tỷ lệ đột quy cao, với khoảng 200.000 người bị đột quỵ mỗi năm. Đây là nguyên nhân thường gặp thứ hai gây tử vong tại Việt Nam. Trong số người sống sót sau đột quỵ, tỷ lệ bị khuyết tật ở mức cao. Do vậy, việc phát hiện kịp thời các dấu hiệu đột quỵ và hành động nhanh để kịp đến viện trong giờ vàng là điều rất quan trọng.
Trong những ngày thời tiết chuyển lạnh của miền Bắc, người dân cần cẩn trọng với bệnh lý đột quỵ. Theo báo cáo của Bệnh viện Bạch Mai, mỗi ngày, Trung tâm Đột quỵ tiếp nhận 50-55 người bệnh bị đột quỵ, trong số đó khoảng 8% là người trẻ.
Đột quỵ là như thế nào?
Tế bào não sẽ chết chỉ trong vài phút nếu không được cấp máu hoặc oxy. Đối với đột quỵ thiếu máu não, khi mạch máu lớn trong não bị tắc, cứ mỗi giây trôi qua có 32.000 tế bào não chết và cứ mỗi phút trôi qua sẽ có 1,9 triệu tế bào não bị chết. Cứ mỗi giờ trôi qua, số tế bào não chết tương ứng mất đi 3,6 năm tuổi thọ của người bình thường.
Các triệu chứng nghi ngờ đột quỵ bao gồm méo miệng một bên, nói ngọng, thất ngôn, yếu liệt hoặc tê bì tay chân một bên, mất thị lực đột ngột một hoặc hai mắt...
Thời gian vàng để điều trị đột quỵ?
Khi có các dấu hiệu của đột quỵ, người bệnh phải được đưa tới các cơ sở y tế nhanh nhất có thể. Bởi cơ hội để dùng thuốc tiêu sợi huyết chỉ có 4,5 giờ từ khi khởi phát. Cơ hội để can thiệp lấy huyết khối chỉ có 6 giờ đầu, ngoài ra một số trường hợp đặc biệt có thể tới 24 giờ. Nếu càng đến sớm, tỷ lệ điều trị thành công càng cao.
Ngược lại, nếu điều trị càng muộn trong “cửa sổ thời gian” này, cơ hội phục hồi sẽ thấp đi.
Những việc cần làm khi người thân bị đột quỵ?
Khi phát hiện bệnh nhân đột quỵ não, chúng ta cần đưa người bệnh vào viện ngay và tuyệt đối tránh cho người bệnh uống thuốc. Cục máu đông chỉ là một trong vô số nguyên nhân dẫn dến đột quỵ não. Đột quỵ não cũng có thể do một mạch máu vỡ trong não gây ra. Vì vậy, khi không biết người thân bị mắc loại đột quỵ nào thì tuyệt đối không cho họ uống bất kỳ loại thuốc nào, chẳng hạn aspirin - là chất làm loãng máu.
Đồng thời, người dân cũng cần tránh cho bệnh nhân ăn hoặc uống bất cứ thứ gì. Bệnh nhân đột quỵ não thường không tỉnh táo và có thể có rối loạn nuốt. Do đó, cho người bệnh ăn hoặc uống có thể dẫn đến tình trạng nghẹn, gây sặc dẫn đến suy hô hấp và hệ quả là viêm phổi.
Người bệnh tuyệt đối không tự đi xe đến bệnh viện. Các triệu chứng đột quỵ não rất khó để nhận biết ngay từ đầu. Người bệnh có thể nhận ra có gì đó không ổn, nhưng không nghi ngờ đột quỵ não. Nếu nghi ngờ người bệnh đang bị đột quỵ não, người dân tuyệt đối không để người bệnh tự đi xe đến viện mà hãy gọi 115 và chờ sự giúp đỡ.
Cách phòng ngừa đột quỵ
Ngoài ra, để chủ động phòng ngừa đột quỵ, mỗi người dân cần tuân thủ một chế độ ăn uống lành mạnh và cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho cơ thể; tập thể dục đều đặn; tránh thừa cân, béo phì; sống lạc quan; không hút thuốc lá; hạn chế rượu bia; thường xuyên theo dõi và kiểm soát tốt huyết áp, cholesterol máu, kiểm tra sức khoẻ định kỳ và tầm soát đột quỵ.