Tết đến, xuân về, việc nâng ly rượu, cốc bia chúc nhau những điều tốt đẹp nhất đã trở thành văn hóa ở nước ta, tuy nhiên sự lạm dụng rượu, bia trong những ngày tết đã và đang gây ra những tác hại khôn lường cho xã hội. Thường trong những ngày này lượng rượu bia tiêu thụ tăng cao, cùng với đó là số người nhập viện do say rượu, bia, thậm chí bị ngộ độc rượu cũng gia tăng.
Nguyên nhân của ngộ độc rượu là do lạm dụng rượu, uống rượu vượt quá mức chấp nhận của cơ thể. Mặt khác, ngộ độc còn xuất phát từ việc sử dụng rượu không đảm bảo an toàn thực phẩm như: uống phải rượu pha cồn công nghiệp methanol hoặc ethylene glycol; do uống rượu ngâm với thảo mộc (như lá, rễ, hạt cây) hoặc ngâm với động vật (như mật, phủ tạng…).
Rượu là một đồ uống quen thuộc nhưng nó là “con dao 2 lưỡi” nếu uống với lượng vừa phải rượu sẽ giúp cơ thể hưng phấn, hệ tiêu hóa hấp thu thức ăn tốt hơn. Tuy nhiên, trên thực tế việc sử dụng rượu quá nhiều ở một bộ phận dân cư đang dẫn tới ngộ độc, gây hại cho sức khỏe. Ngày nay các nhà khoa học đã tìm ra nhiều bằng chứng chứng minh rằng nếu uống quá nhiều rượu sẽ tổn hại đến nhiều cơ quan trong cơ thể con người từ hệ thần kinh, hệ tim mạch, hệ nội tiết, hệ tiêu hoá.
Mức độ hấp thu rượu vào cơ thể tuỳ thuộc vào từng loại rượu, nồng độ rượu, lượng thức ăn trong dạ dày, thể trạng người uống... Tác hại của rượu tuỳ theo nồng độ rượu trong máu mà có những biểu hiện như: mất phối hợp động tác và dễ bị kích thích, nói không rõ, ngất hoặc hôn mê thậm chí dẫn tới tử vong.
Rượu gây hại mạnh nhất lên gan, có thể dẫn tới các bệnh lý nghiêm trọng về gan, khiến gan không chuyển hóa được chất độc, làm các độc tố tồn ứ trong cơ thể và gây độc. Việc này tạo thành vòng lặp lại khiến cơ thể suy yếu nhanh chóng và rất dễ mắc các bệnh lý về gan như xơ gan hoặc ung thư gan. Tiếp đến, rượu có thể gây viêm nhiều dây thần kinh, tổn thương tiểu não, thất điều, loạn vận ngôn. Dùng rượu mạnh trong thời gian dài có thể gây giãn cơ tim, phì đại tâm thất và xơ hóa. Uống nhiều rượu sẽ gây viêm loét dạ dày, tá tràng.
Mặt khác, rượu còn làm giảm sức đề kháng của cơ thể trước sự tấn công vi khuẩn và phòng ngừa bệnh tật của hệ miễn dịch khiến người say rượu rất dễ bị bệnh. Uống càng nhiều rượu sẽ càng làm tăng nguy cơ ung thư miệng, lưỡi, yết hầu, thực quản. Rượu ức chế tổng hợp testosterone gây nữ hoá, giảm tình dục ở nam giới. Phụ nữ mang thai uống nhiều rượu có thể gây sinh non, ảnh hưởng đến phát triển thể chất, tinh thần, trí tuệ của đứa trẻ, gây ngộ độc cho thai nhi.
Về mặt gia đình và cộng đồng, nếu uống quá nhiều rượu sẽ không làm chủ được hành vi dễ xảy ra bạo hành trong gia đình, làm cho nhiều người bị lo âu trầm cảm theo. Năng suất lao động thấp, thời gian lao động giảm, bị mất việc, thiệt hại về kinh tế. Sau khi uống rượu điều khiển xe dễ gây tai nạn giao thông, gây mất trật tự công cộng…
Để phòng ngừa ngộ độc rượu bia trong dịp tết, Bộ Y tế khuyến cáo:
- Tuân thủ thực hiện tốt các quy định của Luật phòng, chống tác hại của rượu, bia.
- Hãy hạn chế uống rượu, bia vì không có ngưỡng nào là an toàn. Nếu có uống: không nên uống quá 2 đơn vị cồn/ngày với nam giới, 1 đơn vị cồn/ngày đối với nữ giới và không uống quá 5 ngày/tuần.
- Đặc biệt, không sử dụng rượu bia trong các trường hợp: điều khiển phương tiện cơ giới, vận hành máy móc, phụ nữ đang mang thai hoặc đang cho con bú, đang điều trị thuốc có phản ứng với cồn, có các tình trạng bệnh lý mà rượu bia làm cho bệnh nặng lên.
- Không nên tham gia vào các hoạt động ngoài trời hoặc ở những nơi nguy hiểm, không an toàn vì dễ bị ngã, va chạm, chấn thương,… Tuyệt đối không điều khiển phương tiện giao thông sau khi uống rượu, bia. - Chỉ uống rượu, bia rõ nguồn gốc, đảm bảo chất lượng. (1 đơn vị cồn tương đương 10 gram cồn nguyên chất chứa trong dung dịch uống. Như vậy 1 đơn vị cồn tương đương với 3/4 chai/lon bia 330 ml (5%); 1 cốc bia hơi 330 ml; 1 ly rượu vang 100 ml (13,5%); hoặc 1 chén rượu mạnh 30 ml (40%).
