Những triệu chứng men gan tăng khá mơ hồ, khiến người bệnh dễ chủ quan.
Tăng men gan có thể là một dấu hiệu cảnh báo gan đang hoạt động không bình thường. Khi các tế bào gan bị tổn thương hoặc bị viêm sẽ giải phóng các enzym vào máu, gây tình trạng men gan cao.
Men gan cao là gì?
Men gan là các protein mà gan sản xuất, có tác dụng giúp tăng tốc độ phản ứng hóa học trong cơ thể, bao gồm: sản xuất mật và các chất giúp đông máu, tiêu hoá thức ăn và phân giải chất độc, đồng thời chống lại các nhiễm trùng.
Men gan tăng cao thường là dấu hiệu cảnh báo tình trạng viêm hoặc tổn thương các tế bào gan như: Viêm gan hoặc các bệnh về gan. Theo đó, khi các tế bào gan bị viêm hoặc bị tổn thương sẽ giải phóng men gan vào máu, với mức độ cao hơn bình thường, làm tăng men gan khi xét nghiệm máu.
Men gan cao có thể được phát hiện trong quá trình làm xét nghiệm máu định kỳ. Tuy nhiên men gan tăng cao không phải lúc nào cũng là dấu hiệu của một vấn đề mạn tính, nghiêm trọng về gan.
Đôi khi, các yếu tố như thay đổi nội tiết tố hoặc phản ứng với thuốc có thể làm tăng nồng độ men gan tạm thời. Mức độ tăng cao gây ra bởi những yếu tố này thường sẽ trở lại bình thường trong khoảng 2 đến 4 tuần mà không cần điều trị.
Hiện nay có 04 loại men gan phổ biến và dễ dàng xét nghiệm để đánh giá chức năng của gan, bao gồm:
Alanin transaminase (ALT)
Aspartate transaminase (AST)
Gamma-glutamyl transferase (GGT)
Alkaline phosphatase (ALP)
Nguyên nhân men gan tăng cao
Có nhiều lý do khiến nồng độ men gan thay đổi. Một số nguyên nhân là tạm thời và sẽ tự giải quyết. Một số nguyên nhân khác sẽ nghiêm trọng hơn và cần phải được điều trị. Một số nguyên nhân thường gặp bao gồm:
Một số loại thuốc: bao gồm acetaminophen, thuốc kháng sinh và một số loại thuốc giảm cholesterol,…
Tất cả các loại viêm gan: Bất kỳ loại viêm gan nào (bao gồm viêm gan A, viêm gan B, viêm gan C, D, E, viêm gan tự miễn) đều gây ra viêm gan và là nguyên nhân dẫn tới tình trạng tăng men gan.
Rượu: Uống nhiều rượu cũng có thể làm tăng nồng độ men gan.
Bệnh gan nhiễm mỡ: Sử dụng nhiều rượu, béo phì và hội chứng chuyển hóa và một loạt các yếu tố khác có thể gây ra bệnh gan nhiễm mỡ. Bất kể nguyên nhân là gì, bệnh gan nhiễm mỡ sẽ làm tăng nồng độ men gan của bạn.
Xơ gan hoặc ung thư gan: Là tình trạng gan bị tổn thương mạn tính. Tổn thương này khiến cho lượng men gan tăng cao.
Bệnh tuyến giáp: Cường giáp đôi khi có thể gây ra mức độ men gan cao.
Triệu chứng thường gặp của người tăng men gan
1. Ngứa da
Ngứa là một triệu chứng của bệnh gan mạn tính, nguyên nhân có thể do men gan tăng cao, tuy nhiên không phải ai men gan tăng cao cũng phát triển bệnh này. Cần phân biệt với ngứa do cơ chế dị ứng rất thường gặp ở người không có bệnh gan.
Bạn có thể bị ngứa ở cánh tay dưới hoặc có thể là ngứa toàn thân. Ngứa một chút và khỏi ngay sau đó thì không cần lo lắng. Tuy nhiên, nếu ngứa liên tục có thể cản trở giấc ngủ và dẫn đến một loạt các vấn đề khác. Khi tình trạng ngứa xảy ra, đây cũng là một mối quan tâm nghiêm trọng về sức khỏe.
2. Rối loạn tiêu hóa
Các triệu chứng rối loạn tiêu hóa thường gặp ở người men gan cao có thể liên quan đến các yếu tố, mức độ nghiêm trọng của bệnh gan, dẫn đến giảm lượng thức ăn hàng ngày góp phần làm suy giảm tình trạng dinh dưỡng ở bệnh nhân xơ gan.
3. Vàng da
Vàng da xảy ra khi có quá nhiều bilirubin (một sắc tố màu vàng) trong máu – một tình trạng được gọi là tăng bilirubin trong máu. Ở những bệnh nhân tăng bilirubin có nồng độ men gan cao bất thường phải được phân biệt với tổn thương gan do ứ mật. Vàng da có thể chỉ ra một tình trạng cơ bản nghiêm trọng nên việc chẩn đoán kịp thời là cần thiết.
4. Phân có màu vàng nhạt
Phân màu vàng nhạt có thể là dấu hiệu của các vấn đề về gan, liên quan tới tình trạng men gan tăng cao. Phân bình thường có màu nâu khác nhau, chủ yếu là do chế độ ăn uống của bạn. Nếu phân của bạn có màu vàng nhạt hoặc màu đất sét, rất có thể chúng ta đang gặp các vấn đề với hệ thống dẫn mật, bao gồm: túi mật, gan và tuyến tụy.
Thỉnh thoảng đi phân màu vàng nhạt có thể không phải là nguyên nhân đáng lo ngại. Nhưng nếu nó xảy ra thường xuyên, bạn có thể mắc một căn bệnh về gan nguy hiểm. Lúc này cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị.
Biến chứng nguy hiểm của bệnh men gan cao
Men gan tăng cao là biểu hiện nghiêm trọng cảnh báo sức khỏe của người bệnh, trong trường hợp nếu không được kiểm soát, điều trị kịp thời bệnh nhân có thể nguy hiểm tới tính mạng. Tình trạng men gan tăng cao trong thời gian dài sẽ gây ra một số các biến chứng nguy hiểm như: bệnh xơ gan, gan bị viêm, thậm chí gây ung thư gan.
Với những người thường xuyên sử dụng rượu bia, chất kích thích có thể làm cho tế bào gan bị hủy hoại, gây hậu quả nghiêm trọng, thời gian dài có thể biến chứng ung thư, ảnh hưởng mạng sống
Cách phòng ngừa hiện tượng men gan cao
Không nên uống rượu bia, hoặc uống trong chừng mực cho phép.
Tuyệt đối không dùng chung kim tiêm hoặc các vật dụng bị dính máu.
Ăn uống lành mạnh, khoa học, tăng cường ăn những thực phẩm tốt cho gan.
Tiêm đầy đủ các loại vaccine viêm gan virus A và viêm gan virus B.
Nếu bệnh nhân bị đái tháo đường nên quản lý tốt lượng đường trong máu.
Thận trọng khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào hoặc các chất bổ sung đang dùng.
Theo dõi cân nặng và nên duy trì cân nặng ở mức hợp lý.
Tập thể dục thể thao hàng ngày nhằm nâng cao sức khỏe toàn diện.
