Hiện nay, nhiều nước trên thế giới rất thận trọng khi sử dụng các loại bao bì như hộp xốp, túi nylon, chai nhựa, đầu núm vú, bình sữa trẻ em,… vì dùng không đúng cách có thể gây hại cho sức khỏe.
Nên dùng các vật liệu thủy tinh, sành sứ để đựng thức ăn
Tại sao hộp xốp, bao nilon gây hại cho sức khỏe?
Trước hết, các vật có mút xốp như bao xốp, ly xốp, hộp xốp đựng thức ăn có cấu tạo loại nhựa nhiệt dẻo là polystyren (PS), chỉ sử dụng một lần. Còn các loại bao bì nhựa dẻo như bao túi nylon có các hóa chất cao phân tử như polyethylen (PE), polypropylen (PP), high-densitypolyethylen(HDPE),polyethylen terepphthalat (PETE)… PE được dùng chế tạo các chai nước uống; còn nhựa PP, HDPE, PETE là loại nhựa được sử dụng để chế tạo vật đựng thức ăn, thức uống đóng sẵn, bình sữa, bình đựng dầu ăn, kể cả đồ chơi, một số túi nhựa và có thể tái sử dụng.
Ngoài các thành phần nhựa, người ta phải thêm chất hóa dẻo có cấu trúc tương tự tạo thành nhóm gọi là các “dẫn chất phtalat” như monobutyl phtalat (MBP), dibutyl phtalat (DBP), benzylbutyl phtalat (BZBP), monomethyl phtalat (MMP )… để đúc khuôn tạo dáng cho các bao bì. Các dẫn chất này tuyệt đối không được dùng trong bao bì đựng thực phẩm và dược phẩm.
Cách đây không lâu đã xảy ra vụ bê bối thực phẩm nhiễm hóa chất công nhiệp diethylthexyl phtalat (DEHD) ở Đài Loan, sau đó lại xảy ra cũng tại nước này vụ thu hồi dược phẩm là bột pha hỗn dịch uống thuốc kháng sinh Augmentin do phát hiện có chứa diisodecyl phtalat (DIDP), diisononyl phtalat (DINP). Nếu bao bì đó đựng thực phẩm và đun nóng ở nhiệt cao, các dẫn chất phtalat sẽ bị nhiễm vào thực phẩm, gây hại cho con người.Trẻ em dùng bình sữa, bát nhựa, đồ chơi bằng nhựa dẻo có chứa hàm lượng cao các phtalat cũng có nguy cơ rất cao bị nhiễm chấtnày.
Tác hại của các chất dẫn phtalat đối với cơ thể con người là rất lớn nhưng lớn nhất là làm xáo trộn nội tiết hay phá vỡ nội tiết. Đặc biệt, bé gái bị nhiễm phtalat sẽ dậy thì sớm trước tuổi. Những chất từ bên ngoài môi trường được đưa vào cơ thể con người hoạt động như estrogen, trong đó có các phtalat, được gọi là xenoestrogen (có nghĩa chất tương tự, có tác dụng giống như estrogen từ bên ngoài đưa bào cơ thể). Cơ thể bé gái chưa dậy thì nhưng do tiếp xúc với xenoestrogen xem như có một lượng estrogen có trong cơ thể, estrogen này sẽ kích hoạt vùng dưới đồi và tuyến yên ở não tiết ra các hormon hướng dục (gonadotropin) đánh thức buồng trứng hoạt động, làm xuất hiện sớm những hiện tượng đặc trưng của giới tính nữ. Đó là bé gái phát triển vú, sau đó mọc lông nách, lông trên xương mu và xuất hiện kinh nguyệt.
Hiện nay, người ta không chỉ cảnh giác với các dẫn chất phtalat bị nhiễm trong thực phẩm mà còn lo ngại về các vật dụng sinh hoạt hằng ngày có chứa các chất gây nguy hại này. Cũng vì tác hại của dẫn chất phtalat nên hiện nay châu Âu không cho phép dùng DBP và DEHP có trong đồ chơi trẻ em và cả trong mỹ phẩm.
Tránh nhiễm độc khi dùng bao bì nhựa
Nên chọn các loại túi không màu, có độ trong, bóng cao, màu sắc sáng tươi, bề mặt sản phẩm không bị nhám, xước. Hạn chế sử dụng đồ nhựa để đựng thức ăn nóng, chua, cay...
Không nên dùng tô chén, bao bì bằng nhựa để đựng thức ăn quá nóng hoặc sử dụng trong lò vi sóng. Thay vào đó nên dùng các vật liệu thủy tinh, sành sứ. Có thể thay các chai, hũ nhựa bằng chai lọ thủy tinh chứa nước mắm, tương chao, dầu ăn hoặc thực phẩm nước.
Tuyệt đối không được dùng màng bọc thực phẩm nilon lên bề mặt thức ăn để hâm nóng trong lò vi sóng. Sau khi bị quay nóng trong lò vi sóng tới 300 - 500oC, các màng bọc ni lông này bị chảy và chất dẻo sẽ dính vào thức ăn.
Không cho trẻ chơi các đồ chơi bằng nhựa khi trẻ hay mút tay hoặc ngậm đồ chơi vào miệng.
Dùng lá cây hoặc giấy làm bao gói thực phẩm thay vì dùng bao bì bằng nhựa.
